君 豈 其 虛 生 作 戲 於 世 耶 提 兵 三 稔 去 國 廿 餘 年 一 泣 於 英 一 泣 於 清 忽 忽 焉 大 泣 於 冬 誰 齡 思入 秋 風 向 我 神 京 埋 古 劍
我 亦 不 知 死 之 為 何 物 也 讀 書 五 洲 知 交 數 十 輩 或 戰 以 舌 或 戰 以 筆 端 端 的 力 戰 以 鐵 直 使 血塗 溫 帶 為 吾 黃 族 豎 紅 旗
Quân khởi kỳ hư sinh tác hí ư thế da, đề binh tam nẫm, khứ quốc trấp dư niên, nhất khấp ư Anh, nhất khấp ư Thanh, hốt hốt yên đại đại khấp ư Đông, thùy linh tứ nhập thu phong, hướng ngã thần kinh mai cổ kiếm.
Ngã diệc bất tri tử chi vi hà vật dã, độc thư ngũ châu, tri giao sổ thập bối, hoặc chiến dĩ thiệt, hoặc chiến dĩ bút, đoan đoan đích lực chiến dĩ thiết, trực sử huyết đồ ôn đới, vị ngô hoàng tộc thụ hồng kỳ.
Bác há phải sống mà chơi ở đời đâu? Cầm quân ba bận, bỏ nước hai mươi năm, đã kêu ở Anh, đã kêu ở Thanh; lại còn thấy tiếng kêu ở Đông, vì đâu ngọn gió mùa thu, đến chốn thần kinh chôn kiếm cổ;
Tôi không biết chết là vật gì nữa cả! Đọc sách năm châu, quen biết vài chục bạn, kẻ đánh bằng lưỡi, kẻ đánh bằng bút, có kẻ ra sức đánh bằng sắt để khiến máu rơi ôn đới, vì nòi hoàng tộc dựng cờ hồng.
崑 崙 島 面 積 若 幾 偏 容 許 多 人 奇 絕 奇 造 設 當 初 寧 問 有 期 與 無 期 波 中 湧 起 孤 峰 高高 高 留 個 英 雄 萬 古 宅
大 越 國 血 購 得 來 所 值 只 一 死 怨 何 怨 流 離 此 日 不 以 歌 去 以哭 去 夢 裡 驚 呼 同 志 戰 戰 戰 還 我 山 河 獨 立 天
Côn Lôn đảo diện tích nhược kỷ, thiên dung hứa đa nhân, kỳ tuyệt kỳ, tạo thiết đương sơ, ninh vấn hữu kỳ dữ vô kỳ, ba trung dũng khởi cô phong, cao cao cao, lưu cá anh hùng vạn cổ trạch.
Đại Việt quốc huyết cấu đắc lai, sở trị chỉ nhất tử, oán hà oán, lưu ly thử nhật, bất dĩ ca khứ dĩ khốc khứ, mộng lý kinh hô đồng chí, chiến chiến chiến, hoàn ngã sơn hà độc lập thiên.
Đảo Côn Lôn diện tích bấy nhiêu, dung được biết bao người lạ lạ sao! Xây dựng từ xưa, nào hỏi gì có hẹn hay không, giữa lòng nổi ngọn non côi, cao cao cao, nhà cửa anh hùng lưu tại đó;
Nước Đại Việt máu xương mua lại, giá đáng một cái chết, oán oán mãi! Lưu ly ngày ấy, bước ra lại không ca mà khóc, trong mộng hoảng kêu đồng chí đánh đánh đánh, bầu trời độc lập trả về đây.
嗟 嗟 許 大 山 河 徵 王 不 作 趙 嫗 安 歸 翻 教 歷 史 數 千 年 多渠 一 死
咄 咄 成 何 世 界 沱 海 漲 羞 屏 山 凝 臭 忍 看 鬚 眉 幾 百 輩 與賊 俱 生
Ta ta hứa đại sơn hà, Trưng Vương bất tác, TriệuÈ u an qui, phiên giáo lịch sử sổ thiên niên, đa cừ nhất tử;
Đốt đốt thành hà thế giới, Đà hải trướng tu, Bình Sơn ngưng xú, nhẫn khán tu mi kỷ bách bối, dữ tặc câu sinh.
Nước non rộng rãi đáng than thay! Trưng Vương không dậy, TriệuÈ u về đâu? khiến cho lịch sử vài nghìn năm, thêm người chết nữa;
Thế giới lung tung đáng sợ thật! Đà Hải thẹn đầy, Bình Sơn thối ứ, nỡ để râu mày mấy trăm kẻ, cùng giặc sống sao?
嗟 我 生 無 補 於 時 海 外 寄 殘 軀 風 雨 一 天 空 洒 淚
噫 君 死 已 得 其 所 簷 頭 留 碧 血 江 山 千 古 有 餘 香
Ta nghã sinh vô bổ ư thời, hải ngoại ký tàn khu, phong vũ nhất thiên không sái lệ;
Y quân tử dĩ đắc kỳ sở, thiềm đầu lưu bích huyết, giang sơn thiên cổ hữu dư hương.
Sống như ta không ích cho đời, đất khách gửi xương tàn, mưa gió một trời riêng nhỏ lệ.
Chết mà bạn đã tìm được chốn, mái nhà rơi máu đỏ, non sông muôn thuở có thừa hương.
邦 傑 沒 兮 百 身 終 莫 贖 好 是 文 明 初 度 星 火 燎 原 誓 將 百 鍊 千 磨 鑄 時 鑄 世 鑄 江 山 光前 爍 後
國 魂 在 否 一 慟 竟 無 聲 哀 哉 辛 苦 牧 場 仰 天 吞 彈 所 望 一 心 同 德 有 叔 有 弟 有 朋 友 雖死 猶 生
Bang kiệt một hề, bách thân chung mạc thục, hảo thị văn minh sơ độ, tinh hỏa liệu nguyên, thệ tương bách luyện thiên ma, chú thời, chú thế, chú giang sơn, quang tiền thước hậu;
Quốc hồn tại phủ, nhất đỗng cánh vô thanh, ai tai tân khổ mục trường, ngưỡng thiên thôn đạn, sở vọng nhất tâm đồng đức, hữu thúc, hữu đệ, hữu bằng hữu, trung tử do sinh.
Hào kiệt mất rồi, trăm mình khôn chuộc lại, tiếc nỗi văn minh buổi mới, chút lửa cháy đồng, thề rằng trăm luyện ngàn tôi, đúc thời, đúc thế, đúc non sông, trước sau rạng rỡ;
Quốc hồn đâu tá, một tiếng thét không ra, thương thay trường mục đắng cay, nhìn trời nuốt đạn, ước những đồng tâm, đồng đức, còn chú còn em, còn bạn hữu, sống chết như nhau.
年 少 億 同 游 間 嘗 拔 劍 擘 天 誓 殲 仇 虜 真 個 略 韜 素 蘊 大 有 乃 父 風 吾 夫 子 席 前 言 志時 噲 然 心 許
時 危 誰 為 拯 方 欲 揮 戈 挽 日 澽 失 英 雄 獨 憐 忠 孝 兩 全 留 作 吾 儕 鏡 老 將 軍 海 外 聞 哀日 莞 爾 顏 開
Niên thiếu ức đồng du, gian thường bạt kiếm phách thiên, thệ tiêm cừu lỗ, chân cá lược thao tố uẩn, đại hữu nãi phụ phong, ngô phu tử tịch tiền ngôn chí thời, khoái nhiên tâm hứa
Thời nguy thời vị chửng, phương dục huy qua vãn nhật, cự thất anh hùng độc liên trung hiếu lưỡng toàn, lưu tác ngô sài kính, lão tướng quân hải ngoại văn ai nhật, hoản nhĩ nhan khai.
Nhớ khi tuổi trẻ cùng chơi, đã từngmang giáo chỉ trời cao, thề trừ giặc cướp, thật là đã gồm tài thao lược, theo lối của người cha, thầy học ta khi nói chỉ học trò, lòng đà khâm phục;
Gặp lúc nguy nan ai cứu, những muốn múa gươm xong cuộc thế, đã mất anh hùng, chỉ tức rằng trọn đạo hiếu trung, làm gương cho bạn hữu, lão tướng quân lúc được nghe ai tin, mặt vẫn tươi cười.
乾 坤 翻 覆 以 來 間 豈 無 轟 轟 烈 烈 好 場 誰 似 君 家 三 攖 虜 刃 再 殉 孤 城 幾 回 看 寶 劍 掌中 魂 到 九 原 猶 殺 賊
身 世 浮 沈 至 此 日 常 抱 鬱 鬱 孛 孛 奇 氣 欲 揮 吾 手 拔 崑 崙 山 平芹 徐 海 一 聲 語 姪 兒 海 外 身 先 同 志 厲 誅 仇
Càn khôn phiên phúc dĩ lai, gian khởi vô oanh oanh liệt liệt hảo trường, thùy tự quân gia, tam anh lỗ nhận, tái tuẫn cô thành, kỷ hồi khan bảo kiếm chưởng trung, hồn đáo cửu nguyên do sát tặc.
Thân thế phù trầm chí thử, nhật thường bão uất uất bột bột kỳ khí, dục huy ngô thủ, bạt Côn Lôn sơn, bình Cần Giờ hải, nhất thanh ngữ diệt nhi hải ngoại, thân tiên đồng chí lệ tru cừu.
Trời nghiêng đất ngả đến nay, há không trường liệt liệt oanh oanh, ai như nhà ông, ba người đánh giặc chết, hai bận giữ thành cô, bao lần xem báu kiếm trong tay, hồn đến suối vàng còn giết giặc.
Bẩy nổi ba chìm là thế, ôm cái chí uất uất bột bột, muốn giơ tay tớ, san phẳng núi Côn Lôn, lấp bằng bể Cần hải, một tiếng gọi cháu trai ngoài cõi, hàng đầu đồng chí gắng phanh thù.
自 攜 手 離 東 忽 七 年 間 風 雨 重 洋 關 山 萬 里 每 於 艱 險 地膽 為 酒 薪 為 床 時 對 心 言 生 斯 世 當 雄 之 飛 毋 雌 之 伏
暨 分 襟 而 西 已 一 載 半 鴈 音 竟 杳 鴻 爪 空 留 恍 於 夢 寐 中聲 如 雷 目 如 炬 來 告 予 曰 真 男 子 寧 玉 而 碎 毋 瓦 而 全
Tự huề thủ ly Đông, hốt thất niên gian, phong vũ trùng dương, quan sơn vạn lý, mỗi ư gian hiểm địa, đảm vi tửu tân vi sàng, thời đối tâm ngôn: sinh tư thế đương hùng chi phi, vô thư chi phục;
Ký phân khâm nhi Tây, dĩ nhất tải bán, nhạn âm cánh diểu, hồng trảo không lưu, hoảng như mộng mị trung, thanh như lôi, mục như cự, lai cáo dư viết: chân nam tử ninh ngọc nhi toái, vô ngoã nhi toàn.
Từ dắt tay dời Đông, bỗng trong bẩy năm, mưa gió ngàn trùng, quan san muôn dặm, khi ở nơi gian hiểm, mật làm rượu, gai làm giường, bấm bụng nói thầm: “Sinh ở đời này, thà giống trống mà bay, không làm giống mái mà nấp”.
Lần chia áo đi Tây, nay một năm rưỡi, tin nhà đã vắng, móng hồng không còn, bỗng trong giấc chiêm bao, tiếng như lôi, mắt như lửa, gọi tôi mà bảo: “Đã là nam tử, thà làm ngọc mà nát, không làm hòn ngói mà nguyên”.
浮 生 何 足 悲 可 憐 國 難 家 仇 壯 志 半 生 流 水 逝
同 黨 依 然 在 會 看 乾 旋 坤 轉 英 魂 萬 里 烈 風 來
Phù sinh hà túc bi, khả liên quốc nạn gia cừu, tráng chí bán sinh lưu thủy thệ;
Đồng đảng y nhiên tại, hội khán kiền toàn khôn chuyển, anh hồn vạn lý liệt phong lai.
Phù sinh có tiếc gì, đáng thương nạn nước thù nhà, tráng chí nửa đời theo nước chẩy;
Đồng đảng còn đây cả, sẽ thấy trời xoay đất chuyển, hồn thiêng muôn dặm gió bay về.
噫 天 遽 喪 予 耶 磊 磊 一 生 心 方 將 吞 四 海 吸 三 江 捲 萬 千怒 浪 愁 濤 惟 吾 驅 策
使 人 儘 如 君 者 茫 茫 全 亞 陸 奚 至 朝 歐 雲 暮 美 雨 把 四 百神 州 赤 縣 任 汝 縱 橫
Y thiên cự táng dư da, lỗi lỗi nhất sinh tâm, phương tương thôn tứ hải hấp tam giang, quyển vạn thiên nộ lãng sầu đào, duy ngô khu sách;
Sử nhân tận như quân giả, mang mang toàn¸ lục, hề chí triêu Âu vân mộ Mỹ vũ, bả tứ bách thần châu xích huyện, nhậm nhữ tung hoành.
Trời làm hại ta chăng? Lỗi lạc một tấm lòng, những đang hòng nuốt bốn bể, hút tam giang, cuốn muôn ngàn ngọn sóng kinh đời, để ta sai khiến;
Mọi người như ông cả, mênh mông toàn châu¸ , sao đến nỗi sớm mây Âu, chiều gió Mỹ, đem bốn trăm huyện châu quí báu cho chúng tung hoành.
一 腔 熱 血 竟 付 東 流 成 敗 局 人 奈 天 何 千 秋 淚 洒 珠 江 水
十 歲 雄 圖 欲 翻 西 海 感 慨 場 今 猶 昨 也 萬 里 魂 馳 故 國 山
Nhất xoang nhiệt huyết cánh phó Đông lưu, thành bại cục nhân nại thiên hà, thiên thu lệ sái châu giang thủy.
Thập tuế hùng đồ dục phiên Tây hải, cảm khái trường kim do tạc dã, vạn lý hồn trì cố quốc sơn.
Một bầu nhiệt huyết, phó mặc Đông lưu, cuộc thành bại người biết trời sao, nước châu giang ngàn thu lệ rưới.
Mười năm hùng đồ, muốn lay Tây hải, trường cảm khái nay như xưa vậy, non cố quốc muôn dặm hồn về.
方 將 聯 一 氣 為 地 球 無 所 謂 合 並 無 所 謂 離 管 教 地 下 人 間 總 依 然 燈 前 劍 影 枕 畔 雞聲 得 意 也 都 忘 爾 我
且 欲 導 眾 生 於 天 國 有 為 之 因 必 有 為 之 果 憑 仗 天 齡 佛 力 會 須 看 塵 裏 歐 雲 毫 端 美雨 牧 場 那 復 計 東 西
Phương tương liên nhất khí vi địa cầu, vô sở vị hợp tịnh vô sở vị ly, quản giáo địa hạ nhân gian, tổng y nhiên đăng tiền kiếm ảnh, chẩm bạn kê thanh, đắc ý dã đô vong nhĩ ngã;
Thả dục đạo chúng sinh ư thiên quốc, hữu vi chi nhân, tất hữu vi chi quả, bằng trượng thiên linh Phật lực, hội tu khán trần lý Âu vân, hào đoan Mỹ vũ, mục trường na phục kế đông tây.
Cũng toan liều một mạch làm địa cầu, không gì là hợp, cũng không gì là ly, khiến cho dưới đất giữa người, đều y nhiên trước đèn bóng kiếm, bên gối tiếng gà, khi đắc ý lại quên mày tớ;
Lại muốn dẫn chúng sinh lên thiên quốc, đã làm ra nhân ắt sẽ làm ra quả, dựa ở oai trời sức Phật, tất phải thấy trong bụi mây Âu, đầu tia mưa Mỹ, trường chăn chi sá kể đông tây.
玄 黃 未 定 如 此 世 須 才 有 其 奮 矣 而 更 蹶 有 其 蹶 矣 而 復 能 奮 歟 臥 我 於 窮 島 荒 山 尸祝 萬 因 齊 救 國
淘 汰 無 情 祇 疑 天 亦 醉 彼 宜 死 者 何 以 生 彼 宜 生 者 又 何 而 死 也 憐 君 以 空 拳 白 面 奔馳 十 載 不 知 家
Huyền hoàng vị định, như thử thế tu tài, hữu kỳ phấn hĩ nhi cánh quệ, hữu kì quệ nhi phục năng phấn dư, ngoạ ngã ư cùng đảo hoang sơn thi chúc vạn nhân tề cứu quốc;
Đào thải vô tình, chi nghi thiên diệc túy, bỉ nghi tử giả hà dĩ sinh bỉ nghi sinh giả hựu hà nhi tử dã, liên quân dĩ không quyền bạch diện, bôn trì thập tải bất tri gia.
Cao dày chưa định thế, đời còn cần kẻ có tài, có người đã dậy rồi, lại ngã, có người đã ngã rồi lại dậy chăng? Đầy ta ra đảo vắng rừng hoang, muôn kẻ ước mong đều cứu nước.
Lừa lọc khéo vô tình, trời hẳn như người say rượu, kia kẻ đáng chết sao lại sống, kẻ đáng sống sao lại phải chết thế? Thương anh chỉ tay không mặt trắng, mười năm chạy vạy biết chi nhà.
君 死 一 生 心 可 白
將 軍 雖 死 面 猶 紅
Quân tử nhất sinh tâm khả bạch
Tướng quân tuy tử diện do hồng(1).
Quân tử trọn đời lòng tỏ trắng
Tướng quân dầu chết mặt còn hồng.
怒 倒 山 河 三 尺 劍
功 成 夫 婦 一 家 兵
Nộ đảo sơn hà, tam xích kiếm
Công thành phu phụ, nhất gia binh(2).
Núi sông rạp đổ, gươm ba thước
Chồng vợ xông pha, lính một nhà.
少 為 故 鄉 子 老 還 為 故 鄉 翁 得 喪 始 終 俱 隱 夢
生 為 南 國 人 死 猶 為 南 國 鬼 是 非 千 古 有 公 評
Thiếu vi cố hương tử, lão hoàn vi cố hương ông, đắc táng thủy chung câu ẩn mộng
Sinh vi Nam quốc nhân, tử do vi Nam quốc quỷ, thị phi thiên cổ hữu công bình(3).
Trẻ là con quê hương, già về là lão quê hương, được mất trước sau dường giấc mộng.
Sống làm người đất nước, chết vẫn làm ma đất nước, đúng sai muôn thuở có lời bàn.
